نشر اکاذیب به معنی اشاعه و انتشار خبرهای دروغ و خلاف واقع به منظور اضرار یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی است و کسی که با این نیت اقدام به بیان اکاذیب نماید، مجرم محسوب میشود. در جرم نشر اکاذیب، شخص، مطالب بیاساس را به صورت کلی اظهار مینماید و عمل معینی را به فرد یا افراد، نسبت نمیدهد. اظهار اکاذیب، جرم مطلق است؛ به این معنا که تحقق آن، به وقوع نتیجه تشویش یا ضرر موکول نمیشود.
از جمله شرایط تحقق جرم نشر اکاذیب، در وهله اول، مکتوب بودن آن است؛ بر این اساس نشر اکاذیب باید از طریق نامه، مراسلات، مکاتبات یا اوراق چاپی یا خطی، با ثبت امضاء یا بدون امضاء، باشد و قابلیت اضرار یا تشویش اذهان عمومی را داشته باشد. همچنین انتساب اعمال خلاف واقع به اشخاص حقیقی و حقوقی چه از این طریق، دچار ضرر مادی یا معنوی شوند یا خیر، مشمول جرم نشر اکاذیب میشود؛ علاوه بر این، برای محقق شدن جرم نشر اکاذیب، لازم نیست حتما چند موضوع کذب، توسط فرد مطرح شود، بلکه اظهار یک کذب هم برای مجرم بودن فرد کافی است.،
مطابق با اصل ماده 698 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی: هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی، به وسیله نامه یا شکوائیه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هر گونه اوراق چاپی یا خطی با امضاء یا بدون امضاء اکاذیبی اظهار کند یا با همان مقاصد، اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحا یا تلویحا، نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق مزبور، به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا خیر، علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال، یا شلاق تا 74 ضربه محکوم شود.
جرم اشاعه اکاذیب، تنها با شکایت شاکی خصوصی، قابل تعقیب است و در صورتی که شاکی، گذشت کند، دادگاه میتواند در مجازات مرتکب جرم، تخفیف قائل شود؛ یا با رعایت موازین شرعی، اقدام به منع تعقیب مجرم نماید.